Apteczka pierwszej pomocy - co powinna zawierać

Zależnie od potrzeb apteczki ze środkami służącymi udzieleniu pierwszej pomocy można podzielić na rodzaje. Wyposażenie apteczki samochodowej będzie różniło się od tej przemysłowej, niemowlęcej czy domowej. Co powinno się w niej znaleźć aby była przemyślana i pomocna?

Rodzaje apteczek

Apteczka przemysłowa (zakładowa) to zestaw środków przewidzianych na udzielenie pomocy w wyniku wypadku w zakładzie wytwórczym, fabryce, biurze, elektrociepłowni, itp. Występuje w kształcie odpornej na uderzenia walizki wyposażonej w uszczelkę, dzięki której nie dostanie się do środka żaden płyn. Można ją w prosty, bezpieczny a także szybki sposób przenieść do poszkodowanego. Zazwyczaj ma kolor łatwo zauważalny dla ludzkiego oka, nawet w sytuacjach zagrożenia życia czy wypadku – jest to odcień barwy pomarańczowej. Zawarte w niej produkty sterylne tracą swoje właściwości po pięciu latach, chyba, że podano inną informację. Wśród jej wyposażenia znaleźć można: kompresy, opaski elastyczne w kilku rozmiarach, plastry, opatrunki, chusty: opatrunkowe, trójkątne, z flizeliny, koc ratunkowy, rękawice, nożyczki, chusteczki dezynfekujące oraz ustniki do przeprowadzenia sztucznego oddychania, instrukcja udzielania pierwszej pomocy. Zazwyczaj taka walizka umiejscowiona zostaje w widocznym i łatwo zauważalnym miejscu zakładu lub informacja o miejscu jej przebywania powinna zostać zainstalowana tak aby każdy z pracowników przechodząc obok niej codziennie miał możliwość zapamiętania aby w sytuacji nagłego wypadku łatwo ją odnaleźć. Często jest ona umiejscowiona na portierni, recepcji, miejscu gdzie zawsze przebywa pracownik. Nie powinna być przechowywana w pomieszczeniu zamykanym na klucz np. biurze kiedy zakład działa na dwie lub więcej zmian a osoby pracujące w biurze zamykają pomieszczenie o pewnej godzinie i nie ma do niego szybkiego dostępu. Należy pamiętać aby do takiej apteczki nie wkładać leków – ich podanie może wywołać niepożądane reakcje organizmu lub okazać się trudne w podaniu przez co osoba może zacząć się krztusić. Apteczka powinna być stale kontrolowana oraz uzupełniana o zużyte elementy.

Apteczka samochodowa

W Polsce nie ma obowiązku posiadania apteczki w samochodzie ale warto ją ze sobą wozić aby móc udzielić pomocy osobom poszkodowanym w razie ewentualnego wypadku. Jeśli planujemy podróż autem po krajach europejskich apteczka stanie się koniecznością. Jej brak podczas kontroli np. w Niemczech, Francji, Austrii możemy przypłacić surowym mandatem. Wyposażenie apteczki samochodowej według standardów normy DIN 13164: opatrunek indywidualny, plastry opatrunkowe różnych wielkości, plastry bez opatrunków w celu przytrzymania mniejszych opatrunków, opaski elastyczne, bandaże, jałowe kompresy, chusty trójkątne, opatrunkowe, jednorazowe rękawiczki, nożyczki w celu ewentualnego rozcięcia ubrania lu pasów poszkodowanego, maseczkę ochronną do wykonania sztucznego oddychania, koc ratunkowy wyposażony w dwustronny materiał oddający lub zatrzymujący ciepło, instrukcja udzielania pierwszej pomocy. Apteki online oraz stacjonarne oferują gotowe zestawy elementów apteczki, co ułatwia zadanie zebrania jej elementów a dodatkowo wszystko zapakowane jest w formie eleganckiego pudełka lub mini walizki.

Apteczka domowa

W przypadku kiedy mamy za zadanie skompletowanie apteczki, z której skorzystamy w razie jakiejkolwiek sytuacji w domu należy skompletować ją w inny sposób niż omawiane dotychczas. Należy poznać potrzeby domowników, aby mieć odpowiednie leki, akcesoria by w każdej chwili móc po nie sięgnąć. Leki, jakie powinny znaleźć się w domowej apteczce:
leki przeciwbólowe – dostosowane do wieku domowników oraz tego w jakiej formie mogą zostać podane: syropu, tabletek, czopków, kapsułek. Należy zwrócić uwagę na ich siłę działania aby nie zaopatrzyć się w same silne leki lecz także te o łagodniejszym działaniu;
Leki przeciwgorączkowe – również należy zwrócić uwagę na to czy są dostosowane wiekowo do osoby potrzebującej i czy nie ma przeciwwskazań do ich podania, dzieciom podaje się leki w dawkach dostosowanych do ich wagi oraz wieku;
leki przeciwbiegunkowe, na zaparcia – przydatne podczas podróży, chwil o zwiększonym stresie (egzaminy, nowa praca, itp.);
leki na alergię – wapno i/lub bardziej specjalistyczne w razie alergii w rodzinie lub astmy;
maści na ukąszenia – zwłaszcza w sezonie wyjazdów nad wodę czy do lasu kiedy często wracamy pogryzieni przez komary;
maści na stłuczenia – tym bardziej, jeśli w rodzinie uprawia się sport – nie trudno o przewrócenie się podczas jazdy na rolkach czy rowerze, maść zadziała przeciwbólowo, kojąco, regenerująco, przyspieszy regenerację skóry oraz proces zanikania siniaków;
leki na problemy żołądkowe – zgaga, niestrawność w formie kropli lub tabletek do ssania czy połykania;
leki na odporność – witamina C, tran, specjalne herbatki ziołowe (np. dla niemowląt od 9 miesiąca życia);
leki na wypadek pierwszych objawów przeziębienia – rozgrzewające, dające ulgę przy zatkanym nosie, kaszlu, katarze, uczuciu osłabienia;
witaminy, leki specjalistyczne dla konkretnego członka rodziny – przepisane przez lekarza, związane z astmą, chorobami kardiologicznymi, reumatologicznymi, itp.;
wodę utlenioną do oczyszczenia ran i/lub inne substancje, plastry w różnych rozmiarach oraz plaster do obcinania według aktualnych potrzeb, opatrunki jałowe, gazy, bandaże, bandaż elastyczny, termometr, ciśnieniomierz, instrukcja udzielania pierwszej pomocy;

Apteczka noworodka

Z racji młodego wieku organizmu, niewykształconego systemu odporności oraz wielu innych czynników należy dobrać odpowiedni zestaw leków przeznaczonych dla tak małych pacjentów i ich wyjątkowych potrzeb. Dla noworodka potrzebne będą jałowe gaziki do przemywania zaropiałych powiek oraz pielęgnacji okolic kikuta pępowinowego. W celu zdezynfekowania kikut pępowinowy można traktować specjalnym płynem odkażającym np. po kontakcie z moczem czy stolcem. Bawełniane waciki lub płatki stosuje się do oczyszczania skóry po zmianie pieluszki czy odświeżeniu skóry. Świetnie sprawdzą się również mokre chusteczki bez substancji zapachowych, jak najbardziej dostosowane do delikatnej skóry nowo narodzonego dziecka. Sól fizjologiczna stosowana m.in. do przemywania oczu, oczyszczania nosa. Tu przydatna okazuje się być gruszka, najlepiej przezroczysta aby widzieć jej zawartość lub aspirator elektroniczny lub manualny. Oprócz soli fizjologicznej do oczyszczania nosa stosuje się roztwór wody morskiej. Kolejnym ważnym elementem aptecznego wyposażenia noworodka są jednorazowe podkłady do przewijania (dostępne w kilku rozmiarach), przydają się nie tylko podczas samego procesu zmiany pieluszki ale także w przypadku odparzeń, problemów z pieluszką kiedy trzeba skórę wietrzyć a nie chcemy aby zawartość jelit pobrudziła łóżko. Przydają się też młodym mamom w okresie połogu jako zabezpieczenie łóżka przed przypadkowym zabrudzeniem oczyszczającego się organizmu lub podczas wietrzenia zszytego po porodzie krocza. Przydatnym urządzeniem dostępnym w aptece jest także termometr dla tak małego dziecka najlepiej bezdotykowy, elektroniczny dokładany do czoła, który w ciągu kilku sekund potrafi odczytać ciepłotę ciała. Patyczki do uszu z ogranicznikiem są ważnym elementem codziennej higieny maluszka, pozwalają na zebranie niechcianych substancji z zewnętrznej części ucha. W przypadku dzieci z problemami suchej skóry przydatne okażą się emolienty, w postaci balsamów lub żeli do kąpania dziecka. W odpowiedni sposób natłuszczają skórę powlekając ją warstwą ochronną. Ponadto noworodki mają niezwykle delikatną skórę w okolicach pieluszkowych, co wiąże się z problemem występowania odparzeń oraz zaczerwionej skóry, pomocne okażą się maści bez cynku przynoszące ulgę przy tego typu podrażnieniach. Na coraz częstsze problemy z małym brzuszkiem polecane są krople pomagające w pozbyciu się zalegających w jelitach gazów.

Apteczka dla niemowlaka

Oprócz wspomnianych wyżej elementów dla noworodka można także zaopatrzyć się w leki przeciwgorączkowe, stosowane powyżej trzeciego miesiąca życia dziecka. Występują w formie płynnej lub czopków. W przypadku ząbkowania rodzice zakupują maści mające na celu przyniesienie ulgi rozpulchniętym, bolesnym dziąsłom, które wrażliwe są nawet na karmienie łyżeczką i mogą dać o sobie znać również w środku nocy. Należy unikać maści z lidokainą, która może zostać łatwo przedawkowana w przypadku tak małego organizmu. Gdy u niemowlaka pojawi się kaszel po rozmowie z lekarzem pediatrą należy zaopatrzyć się w syrop wykrztuśny odpowiedni do wieku dziecka i podawać go zgodnie z zaleceniami, jednakże maksymalnie do godziny 17:00 aby nie męczył dziecka podczas wypoczynku nocnego. Po a także w trakcie walki z biegunką należy pamiętać o odpowiednim nawadnianiu organizmu, w czym pomogą elektrolity. Na zatrzymanie biegunki lekarz zaleci roztwór do picia oraz smarowanie okolic krocza aby nie podrażnić delikatnej skóry. Zarówno dla niemowląt jak i noworodków obowiązkową pozycją jest witamina D, zazwyczaj w kapsułkach typu twist-off, stanowi wygodne rozwiązanie jako wyciskana z kapsułki jednorazowa dawka skoncentrowanego leku. Kolejnym przydatnym elementem wyprawki dziecka dostępnym w aptece stacjonarnej lub aptece internetowej jest inhalator. Dzięki niemu podczas przeziębienia, problemów z oddychaniem lub poważniejszej choroby można w łatwy sposób podać dziecku leki, które podawane są wprost do dróg oddechowych za pomocą nebulizatora. Inhalatory są obecnie produkowane w kształcie zwierząt, które dziecko zna, co oswaja je z podaniem leku i powoduje, że strach związany z szumem silnika staje się dużo mniejszy. Jest to bardzo praktyczne rozwiązanie na czas choroby, nie tylko dziecka ale i dorosłych. Za pomocą soli fizjologicznej wstrzykniętej do pojemnika nebulizatora można stosować z dużym powodzeniem inhalacje, które pozwalają nawilżyć drogi oddechowe i ułatwiają oddychanie skracając czas choroby. Wszystkie wymienione w artykule pozycje dostępne są w aptece. Warto odwiedzić nie tylko apteki stacjonarne ale także apteki internetowe, gdzie w warunkach domowych, bez pośpiechu można obejrzeć oferowane produkty, porównać ich właściwości, ceny oraz zamówić zakupy wprost pod same drzwi.

Zasady przechowywania leków oraz ich kontroli

Jeśli za sprawdzanie dat ważności leków oraz opatrunków wyznaczy się jedną osobę to będzie ona odpowiedzialna za systematycznie kontrolowanie dat ważności, sposobu przechowywania oraz czystości i składu zawartości apteczki. Nie należy przechowywać leków po dacie ich przydatności. Leki przeterminowane najlepiej oddać w punktach aptecznych, gdzie wyznaczone jest odpowiednie miejsce na wyrzucanie tego typu odpadów. Krople, syropy, maści, żele i inne produkty płynne powinny mieć zapisywaną datę otwarcia ze względu na krótszą datę przydatności ich po otwarciu opakowania, np. sześć miesięcy zamiast dwóch lat. Nie warto zachowywać resztki antybiotyku, leczenie przyniesie oczekiwany skutek jeśli będzie przeprowadzone w pełnej czasowo dawce.

Czego zabrania się podczas kompletowania apteczki:
W apteczce służącej udzieleniu pierwszej pomocy nie powinny znaleźć się żadne środki do oczyszczania ran jak na przykład woda utleniona. Gdyby jej butelka uległa zniszczeniu, przedziurawieniu wszystkie pozostałe elementy nie nadawałyby się do użytku. Nie powinniśmy wkładać do niej waty ponieważ mogłaby zanieczyścić rany. Należy nie pakować również leków, ich podanie mogłoby stanowić zagrożenie dla poszkodowanego, trudności z przyjęciem leku, zakrztuszenie lub wywołać reakcję alergiczną czy wejść w reakcję z innymi przyjmowanymi przez tą osobę lekami. Z racji tego, że w stresie związanym z wypadkiem osoby poszkodowane ale zdolne udzielić pierwszej pomocy mogłyby zostać w pewien sposób zaszokowane, mieć opóźnione reakcje apteczka powinna być widoczna, oznaczona w taki sposób aby podczas tak wyjątkowej sytuacji mogła być zauważona od razu dlatego poleca się kolor jaskrawy jako przyciągający wzrok, np. pomarańczowy. Warto skorzystać z oferty apteki stacjonarnej, gdzie farmaceuta pomoże dobrać odpowiednie elementy takiej wyprawki lub dla osób bardziej doświadczonych zamówienie artykułów w aptece internetowej, część z nich oferuje możliwość porozmawiania z konsultantem w razie jakichkolwiek wątpliwości co do wyboru asortymentu. Można również skorzystać z gotowych zestawów oferowanych przez aptekę online lub aptekę miejscową.

 



Artykuł ma charakter informacyjny. Pamiętaj, aby diagnozę i leczenie tego problemu zdrowotnego skonsultować z lekarzem.
Źródła:
https://www.icd.pl/apteczka-standard-din-13157-plus.html
https://www.icd.pl/apteczka-top-20-2-x-din-13157-plus.html
https://www.aptekagemini.pl/poradnik/zdrowie/jak-skompletowac-apteczke-samochodowa/
https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/apteczka-samochodowa-niezbednik-kierowcy,3726,n,3707
https://www.icd.pl/poradnik/post/apteczki-samochodowe
https://www.doz.pl/czytelnia/a13415-Apteczka_domowa_dla_dziecka_i_noworodka_-_co_powinno_sie_w_niej_znalezc
https://www.apteka-leki.pl/blog/co-powinna-zawierac-apteczka-domowa/