Bandaże, plastry - Artykuły opatrunkowe

Artykuły opatrunkowe- historia

Czy zastanawiało cię kto wymyślił przedmioty, które teraz znajdują się w każdej apteczce? Bandaże, plastry i inne artykuły opatrunkowe? Ewolucję opatrunków chirurgicznych śledzono od 1600r p.n.e. W starożytnym Egipcie używano bandaży do mumifikacji, czyli konserwacji ludzkich jak i zwierzęcych zwłok. Ich celem było oddawane czci bogom. Późniejsze zastosowanie płatów gazy bądź innej tkaniny/dzianiny znacznie różniło się od starożytnych Egipcjan. Opatrunkami chciano pomóc żyjącym, a nie zwłokom. Opatrunek jest strukturą chroniącą skaleczenie lub ranę przed dalszym zakażeniem. Przez to, że zawierają substancje lecznicze, jest w stanie szybciej zagoić ranę. Najczęściej jako opatrunek używa się kompresów gazowych. Opatrunki są podzielone na wiele grup ze względu na swoją budowę i zastosowanie. Co je łączy to, to, że są fabrycznie sterylizowane. Ową sterylizację dzieli się na dwie: radiacyjną i chemiczną. Radiacyjna- wykorzystuje promieniowanie jonizujące. Chemiczna- traktuje opatrunek toksycznym gazem (tlenkiem etylenu)

Przykłady opatrunków:

- Bandaże
- Plastry
- Kompresy z gazy
- Minifol- foliowe plastry
- Prestopor- plastry do cięcia
- Spongostan- opatrunek, który jest w stanie wchłonąć ciężar 45 razy większy od niego
- Desaulta- unieruchamiający staw ramienny, mowa tu o klasycznym umocowaniu ręki do klatki piersiowej, pod pachą należy umieścić wkładkę z talkowanej waty. Przedramię ustawia się poziomo z przodu. Idealny opatrunek na zwichnięcia.

Bandaż
Jest to wszystkim znana wstęga z gazy. Można go kupić w aptece stacjonarnej jak i tej internetowej, w formie zrolowanej taśmy. Jest robiony z różnych tworzyw, np. z muślinu, tkaniny, dzianiny i płótna. Tak jak na początku było napisane, że starożytni Egipcjanie używali bandaży w zupełnie innym celu niż my teraz. Aktualnie, bandaży używa się do owijania części ciała w celu przymocowania opatrunku, unieruchomienia stawu czy kończyny, uszczelnienia, a nawet ocieplenia. W aptekach można kupić różne rodzaje bandaży np.:
Bandaż elastyczny - jest wykonany z rozciągliwego materiału, który doskonale utrzymuje opatrunek, ściska owiniętą część ciała przez co jest lepiej unieruchomiona. Najlepiej sprawdza się przy tamowaniu krwawienia (tzn. Opaska uciskowa), a także w przypadku złamanych żeber i innych urazów narządów ruchu.  UWAGA: pozostawienie bandaża elastycznego na noc (w trakcie snu), może zaburzyć krążenie, powodując duże zagrożenie.
Opaska kohezyjna- używana najczęściej przez sportowców do stabilizacji stawów, przylega sama do siebie, nie trzeb stosować dodatkowych zapinek. Wadą jest niestety cena i dostępność, warto jednak przeszukać apteki internetowe.
Bandaż gipsowy- jest to opaska z gazy, która w swoich oczkach zawiera mączkę gipsową. Taki typ bandażu jest nakładany na złamaną kość, po zwilżeniu stworzy się twarda skorupa.

Plaster
Jak to mówią „najpierw była potrzeba”. Mowa tutaj o drobiazgu, który mama naklejała na obtarte kolana czy zacięty paluszek. Ten wynalazek zawdzięczamy nikomu innemu jak kobietom. Wynalazca Earle Dickson w 1920 roku miał dosyć tego, że jego małżonka Josephine Knight, podczas prac kuchennych ciągle się kaleczyła. Był on sprzedawcą gaz i taśm chirurgicznych, więc materiałów na jego wynalazek bynajmniej nie brakowało. Opatrunki jakie robił swojej żonie były grube i niewygodne, przez co Josephine była jeszcze bardziej niezdarna. Przy kolejnym incydencie, Dickson postanowił zadziałać inaczej. Odciął kawałek taśmy samoprzylepnej i kawałek taśmy chirurgicznej. Przykleił gazę do taśmy, potem całością owinął ranę. Zabezpieczył całość sztywną materią służącą do wyrobu halek, zapobiegając tym samym brudzenie się i przyklejanie wynalazku do przypadkowych przedmiotów. Jak w każdej takiej historii, kierownictwo firmy w jakiej pracował twórca, podeszła do nowiny bardzo sceptycznie. Po wielu rozmowach wprowadzili na rynek kilka sztuk, jednak rozmiar był bardzo nieporęczny, dlatego wynalazek o mały włos zostałby zapomniany. I na pewno stałoby się tak gdyby nie łowcy głów, którzy zauważyli duży potencjał w projekcie. Spopularyzowali go, zaczęli również tworzyć plastry w różnych rozmiarach. Zadbali o reklamę. Po osiągnięciu komercyjnego sukcesu Dickson został wiceprezesem. Po jego śmierci, dochody firmy wynosiły ponad 30 milionów dolarów rocznie.

Plaster-rodzaje
Po przydługawym wstępie zajmiemy się plastrami jakie teraz znajdziemy w aptece. Plastry na rany to bardzo bogata paleta produktów. Te najzwyklejsze służą tylko do ochrony skaleczenia przed zabrudzeniami, zakażeniami zewnętrznymi, urazami mechanicznymi i wykorzystywane są do tamowania krwi. Stosowane są do niewielkich obrażeń. Porozmawiajmy o plastrach, które służą do poważniejszych uszkodzeń ciała. Wśród nich są Plastry hydrowłókniste, Plastry hydrożelowe, Plastry alginianowe, Plastry z jonami srebra, Plastry hydrokoloidowe

Wilgotne środowisko
W przypadku ran, które się silnie sączą stosuje się a, b, e. Jak sama nazwa wskazuje „hydro”, leczenie tymi plastrami polega na leczeniu rany w wilgotnym środowisku. Dzięki tej metodzie nie dochodzi do tworzenia się strupa, przez co nie jest mniejsze ryzyko tworzenia się blizn. Kolejną zaletą jest to, że idealnie dopasowują się do rany niwelując puste przestrzenie, które sprzyjają rozwijaniu się bakterii. Można je trzymać na skórze do 3 dni, jeżeli widzi się, że trzeba zmienić opatrunek znacznie szybciej, bez wątpienia poleca się to zrobić.

Plastry hydrokoloidowe
Stosuje się je często na odleżyny. Trzeba wiedzieć, że przy doborze opatrunków na odleżyny, warto zbadać kilka czynników, takich jak: stopień odleżyn i charakter rany.  Wilgotne środowisko idealnie sprzyja odbudowie tkanki.

Plastry z jonami srebra
To zupełna nowość na rynku (Silver Technology). Oparte są na technologii wykorzystującej właściwości srebra do redukcji ryzyka infekcji. Dzięki materiałowi i silnemu klejowi bardzo dobrze przylegają nawet do mokrej skóry. Przeprowadzone testy udowodniły, że owy opatrunek nie uczula i nie podrażnia skóry. Srebro jest skutecznym środkiem na rany po oparzeniach, zadrapaniach i skaleczeniach.  Jony srebra nie przedostają się do rany, zostają one na opatrunku i zmniejszają ryzyko infekcji. Skóra może swobodnie oddychać, a na dodatek srebro minimalizuje ból. Są dostępne w każdej aptece online, jak i tych stacjonarnych.

Opatrunki na rany pooperacyjne
Przy takich ranach powinno unikać hydro leczenia. Tym ranom trzeba zapewnić odpowiednio suche środowisko. Trzeba je chronić przed urazami mechanicznymi, opatrunki mają na celu wchłanianie dużej ilości wysięku. Polecane i często używane plastry osuszają i wentylują ranę, zapobiegając przy tym utrzymywanie się wilgoci, która sprzyja namnażaniu się zarazków. Jeżeli wysięk jest duży warto spojrzeć czy plastry, które chcemy kupić w aptece będą wystarczająco chłonne. Cechą, która łączy wszystkie plastry na rynku jest hydrofobowa siatka oraz chłonna warstwa z bawełnianej waty. Mimo tego, że opatrunek jest silnie przylegający do skóry, to nie przylega do samej rany. Dzięki temu jego zmiana jest bezbolesna.

Opatrunek na oparzenia
Na oparzenia najlepiej sprawdza się opatrunek hydrożelowy. W przypadku oparzeń, owrzodzeń czy odleżyn stosuje się odwrotną terapię do ran pooperacyjnych. Tutaj traktujemy rany dużą ilością wilgoci. Ten opatrunek ma za zadanie chłodzić i wyciągać temperaturę z poparzonej części skóry. Dodatkowo łagodzi ból i zapobiega tworzeniu się coraz to większych ilości bakterii.

Opatrunek jałowy
Na rynku można się spotkań z opatrunkami jałowymi jak i niejałowymi.  Opatrunek jałowy to taki, na którym nie mogą występować żadne bakterie, wirusy, grzyby ani ich zarodniki. Przed zapakowaniem jest skrupulatnie sprawdzany i testowany. Test polega na zniszczeniu wszystkich mikroorganizmów. Ten opatrunek jest neutralny i można go stosować jako warstwę przylegającą do rany. Może zostać wykorzystany do podtrzymania lub zabezpieczenia innego opatrunku, który nie ma własnej warstwy samoprzylepnej lub ma postać żelową.

Opatrunek żelowy
Stosownym będzie nazwanie go okładem. Przykładany jest do rany na około 20 minut, więc jest to pewien rodzaj kompresu. Działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie i niweluje obrzęki. Przed użyciem należy go znacząco schłodzić bądź ogrzać. Wszystko w zależności jaki ból czy jaką ranę chcemy obłożyć. Przy zastosowaniu na ból zęba, głowy oraz stłuczenia trzeba go chłodzić w lodówce przez dwie godziny. Jeżeli doskwiera nam ból brzucha, pleców czy bóle menstruacyjne bądź reumatyczne to ogrzewamy go w wodzie.

Spongostan
Jest to opatrunek hemostatyczny, inaczej blokujący krwawienie. Jest wykonany z oczyszczonej wieprzowej pianki żelatynowej. Stosowany jest do ciężko dostępnych i bardzo wilgotnych ran. Rozpuszcza się po 3-5 dniach bez uszczerbku na zdrowiu pacjenta. Są specjalne odmiany tego opatrunku, które stosuje się na krwawienie jakie towarzyszy hemoroidom. Można go również umieścić w pochwie. Pozostawienie go w kanale odbytu bądź pochwie, powoduje, że po dwóch lub trzech dniach gąbka zostaje uwodniona i wydalona samoistnie i bezboleśnie. Odmianą, która jest najczęściej stosowana to Anal. Używana po lub w trakcie zabiegów proktologicznych i ginekologicznych. Kształtem przypomina walec, a na całej długości przebiega centralnie zlokalizowany kanalik. Umożliwia on swobodne uchodzenie gazów jelitowych. Istnieje metoda, aby zwiększyć drożność kanalika oraz zwiększenie ucisku gąbki hemostatycznej. Należy wprowadzić dren (kaniulę) na ściany odbytu. Gąbka jak każde ciało obce może stać się ogniskiem zapalnym, dlatego odradza się pozostawiania jej w zainfekowanych i brudnych ranach. Wyposażenie apteczki i pierwsza pomoc. Apteczki dzieli się na: Domowe, Samochodowe, Zakładowe, Medyczne (profesjonalne), Wojskowe, Publicznego użytku (w górskich punktach medycznych). W apteczce powinny się znaleźć opatrunki, które można położyć bezpośrednio na ranę.: Plastry opatrunkowe, Gaza opatrunkowa (sterylna, przystosowana do dużych i małych urazów), Kompresy z gazy (sterylne, stosowane do jeszcze mniejszych urazów), Opatrunki hydrożelowe na oparzenia. Nie może również zabraknąć wyżej wspomnianych bandaży i opasek:
- Bandaże dziane, nieelastyczne, absorbujące płyny;
- Bandaże elastyczne, niejałowe, mające zastosowanie przy unieruchamianiu zwichnięć i złamań;
- Opaski kohezyjne, przylegające same do siebie;
- Chusty trójkątne, służące do wykonywania temblaków, unieruchomień i opatrunków uciskowych;

Do innych niezbędnych rzeczy należy:
- Woda utleniona, służąca do obmywania ran
- Rękawiczki jednorazowe, które stanowią zabezpieczenie dla osoby udzielającej pierwszą pomoc
- Nożyczki, do przecinania opatrunków lub bandaży
- Pęseta
- Koc termiczny

Apteczki profesjonalne posiadają dodatkowo:
- Flary ostrzegawcze
- Szyny do unieruchamiania złamań
- Kołnierz ortopedyczny

Zakładanie opatrunku uciskowego
Silne krwawienie z żył, czy mniejszych tętnic, które jest spowodowane zranieniem, należy zatamować jak najszybciej. Tamujemy je opatrunkiem uciskowym. Jeśli krwotok dotyczy jednej kończyny powinno się go umieścić powyżej serca i ucisnąć tętnicę powyżej krwawiącego miejsca. To znacznie utrudni dostanie się krwi do zranionego fragmentu. Na ranę kładziemy grubą warstwę jałowej gazy. Na gazę nakładamy zwiniętą rolkę bandaża. Całość obwiązujemy ciasno drugim bandażem lub opaską elastyczną. Trzeba uważać, żeby opatrunek nie uciskał za mocno, ponieważ krążenie nie powinno być zaburzone. Dobrze założony opatrunek powinien zatrzymać krwawienie. Jeżeli zaczyna przeciekać, nie wolno ściągać mokrej warstwy. Należy nakładać kolejne warstwy gazy i bandaży. Opatrunku tego nie należy zakładać, kiedy krwawienie nie jest silne. W takim wypadku należy tylko założyć jałowy opatrunek. Jeżeli w ranie znajduje się ciało obce również nie można zastosować tego opatrunku.

Zakończenie
Jeżeli wciąż mają państwo wątpliwości, warto udać się do apteki, gdzie uzyskamy informacje od samych farmaceutów. Dużo informacji możemy uzyskać również w aptekach internetowych, gdzie znajdują się dokładne opisy produktów danej firmy. Jak wiemy paleta takich produktów jest ogromna. Na szczęście w aptekach online znajduje się kategoria „opinia”, gdzie konsumenci piszą swoje odczucia po stosowaniu produktów danej marki.

 

 

Artykuł ma charakter informacyjny. Pamiętaj, aby diagnozę i leczenie tego problemu zdrowotnego skonsultować z lekarzem.
Źródła
BARON H. Wesen und Wirkung eines atraumatischen Wundtextils. 1956 maj; 6 (5): 277-282.
Blaine G. Eksperymentalne obserwacje dotyczące wchłanianych produktów alginianowych w chirurgii: żel, folia, gaza i piana.Ann Surg. 1947 Jan; 125 (1): 102-114.
RICE RH, VOGT PR.Nowy materiał na opatrunki chirurgiczne. Northwest Med.
RANDALL P, RANDALL RJ.Wpływ różnych metod leczenia na gojenie się ran: badanie eksperymentalne. Plast Reconstr Surg (1946) 1954 się;